O mrocznej stronie słońca i jego niekorzystnych działaniach na naszą skórę możecie przeczytać TU.

Tutaj chcę się skupić na konkretach, czyli: ile, kiedy i jakie kremy z filtrem stosować?
W tym roku pojawiły się (nareszcie!) wytyczne Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego dotyczące fotoprotekcji. Cały artykuł można przeczytać w Dermatology Review/Przegląd Dermatologiczny na stronie wydawnictwa Termedia.

Najważniejsze zasady skutecznej fotoprotekcji dla osób dorosłych.

• Unikaj ekspozycji na słońce w godzinach 10:00-16:00.

• Zakładaj ubranie chroniące przed słońcem: kapelusz, długi rękaw, okulary przeciwsłoneczne z filtrem UVA.

• Nakładaj na skórę jednorazowo 30 ml kremu z filtrem lub zgodnie z zasadą „łyżeczki do herbaty”*.

• Krem z filtrem nakładaj zarówno na skórę eksponowaną na słońce jak i zakrytą ubraniem.

• Wiosną i latem stosuj kremy z filtrem UV o SPF 30 i większym.

• W okresie jesienno-zimowym stosuj krem z filtrem o SPF przynajmniej 15.

• Nakładaj krem z filtrem co 2 godziny a także za każdym razem po spoceniu, kąpieli i wytarciu skóry ręcznikiem.

• Skuteczny fotoprotektor powinien mieć filtr przeciwko UVA i UVB.

Istnieją dwa typy filtrów UV: chemiczne, które pochłaniają promieniowanie, oraz fizyczne, które promieniowanie odbijają. Najczęściej preparaty dostępne na rynku są mieszanką filtrów chemicznych i fizycznych. Dzięki temu są skuteczne, chronią przez promieniowaniem UVA i UVB a dzięki mikronizacji są też akceptowane kosmetycznie. Filtr należy dobierać indywidualnie, patrząc czy nie powoduje podrażnień i reakcji alergicznej. Kremy, żele, spraye, pianki są równie skuteczne przy prawidłowej aplikacji (prawidłowo 2mg/cm²)**.
Specjalnie dla kobiet opracowano filtry w kolorze skóry, które mogą dobrze zastąpić podkład. Początkowo firmy produkowały je w jednym kolorze, który jednak okazał się zbyt ciemny dla rasy kaukaskiej. Obecnie paleta kolorów jest znacznie rozszerzona i z pewnością każda z Was znajdzie kolor odpowiedni dla siebie (można również pomieszać ciemny filtr z białym, zawierającym np. tlenek cynku).

Niektóre preparaty oznaczane są jako wodoodporne. Nie oznacza to jednak, że woda ich nie zmywa i są równie skuteczne przed jak i po kąpieli. Wodoodporne są te preparaty, które po dwukrotnej 20-minutowej kąpieli mają współczynnik SPF nie mniejszy niż 50% wyjściowego (normy dla Europy).

Przy okazji dodam, że woda nie chroni nas przed działaniem słońca. Dopiero gdy zanurzymy się na głębokość większą niż 60 cm, promieniowanie nie będzie działać na naszą skórę.

Czym właściwie jest ten SPF?

Wskaźnik ochrony przeciwsłonecznej (SPF) mówi o tym, w jakim stopniu dany filtr chroni nas przed promieniowaniem UVB. Na rynku dostępne są kremy o SPF 6, 10, 15, 20, 25, 30, 50 i 50+. Nie ma już dawnych „setek” a filtry o SPF 2 i 4 nie spełniają definicji filtrów. Panuje dziwne przekonanie, że SPF mówi „ile razy dłużej mogę być na słońcu niż bez filtra”. Tak nie jest! SPF 10 nie mówi, że możemy 10 razy dłużej siedzieć na słońcu z kremem niż bez kremu, tylko mówi, że dawka promieniowania może być 10-krotnie wyższa przy posmarowaniu kremem z filtrem UV by wywołać rumień, w porównaniu z dawką promieniowania, która wywoła rumień na nieposmarowanej skórze.

Warto tu zaznaczyć, że promieniowanie wzrasta o 3% na każdy 1 stopień szerokości geograficznej w kierunku równika i o 10% na każde 300 metrów nad poziomem morza. Dlatego łatwo oparzyć skórę na wakacjach w Afryce, jeżdżąc na nartach w Alpach czy też lecąc samolotem. Nawet pod parasolem na plaży nie jesteśmy w pełni chronieni przed szkodliwym działaniem słońca, bowiem po odbiciu dochodzi do nas nawet do 85% UVB (im jaśniejszy piasek tym większe odbicie).

Dla prawidłowego działania kremy z filtrem muszą być odpowiednio przechowywane. Opakowań nie należy poddawać działaniu zbyt wysokich temperatur, zostawiając je bezpośrednio na słońcu czy w zamkniętym samochodzie. Może to prowadzić do zmiany struktury chemicznej filtrów i obniżenia ich skuteczności. Z tego samego powodu nie należy stosować filtrów których minęła data przydatności. Część producentów zaleca również wyrzucenie kremu z filtrem UV 3 miesiące po jego otwarciu. Ma to związek z utlenianiem się substancji w nim zawartych i wynikającym z tego braku pełnej ochrony przed promieniowaniem UV.

O zasadach stosowania kremów z filtrem UV u dzieci przeczytacie TU.

*Zasada łyżeczki od herbaty (5ml): 1 łyżeczka kremu na twarz, szyję i dekolt, 1 łyżeczka na ramię i przedramię, 2 łyżeczki na tułów (przód i tył), 2 łyżeczki na każdą nogę

**Dla uproszczenia w tekście używam określenia „krem z filtrem UV”, można je zastąpić dowolnie spray, żel, pianka itp.